"Od początku studiów uczyniłem sobie zasadę, że ilekroć znajdę opinię bardziej poprawną, natychmiast porzucę własną, mniej poprawną i z radością przyjmę opinię bardziej uzasadnioną, wiedząc, że wszystko, co wiemy, jest tylko nieskończonym fragmentem tego, czego nie wiemy."
Jan Hus, filozof i reformator Kościoła, absolwent Wydziału Filozoficznego
Wydział Sztuki Uniwersytetu Karola jest obecnie jedną z największych i najważniejszych instytucji badawczych i edukacyjnych w dziedzinie sztuki i nauk humanistycznych w Europie Środkowej. Wydział został założony w 1348 roku przez króla czeskiego, a później cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego Karola IV, który ustanowił go jednym z czterech wydziałów praskiej uczelni, nazwanej później od jego imienia Uniwersytetem Karola - najstarszym uniwersytetem w Europie Środkowej na wschód od Francji i na północ od Alp. Od tego czasu jest intelektualnym centrum czeskich ziem: absolwenci Wydziału, ich czyny i idee kształtowały czeskie społeczeństwo i kulturę, a w kluczowych momentach czeskiej historii Wydział Sztuki zawsze znajdował się w samym centrum wydarzeń.
Czy wiesz, że...
... Wydział Studiów Egipskich pracował w Egipcie przez ostatnie pięćdziesiąt lat i dokonał znaczących odkryć? Ich odkrycie grobowca nieznanej egipskiej królowej w Abusir jesienią 2014 roku zostało uznane za jedno z 10 największych odkryć archeologicznych 2014 roku.
... w 2014 roku profesor Tomáš Halík otrzymał prestiżową nagrodę Templetona, przyznawaną osobom, które "wniosły wyjątkowy wkład w afirmację duchowego wymiaru życia"?
...profesor Martin Hilský przetłumaczył na język czeski wszystkie dzieła Williama Szekspira?
Historia
Wydział Sztuk został założony jako jeden z czterech pierwotnych wydziałów Uniwersytetu Karola - najstarszej instytucji szkolnictwa wyższego w Europie Środkowej - poprzez wydanie Karty Fundacyjnej 7 kwietnia 1348 roku. Karol IV, realizując swoją politykę państwową i dynastyczną, dążył do ustanowienia Królestwa Czech jako centrum Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Jego planem było skupienie uczonych z kraju i zagranicy w Pradze, która stała się jego miastem rezydencjonalnym i w ten sposób wzmocniła podstawy jego władzy. W czasach przedhusyckich dwie trzecie wszystkich studentów uniwersytetu było studentami Wydziału Artystycznego, gdzie zdobywali wiedzę potrzebną do podjęcia studiów na pozostałych trzech wydziałach (teologia, medycyna, prawo). Jednym z przywilejów wydziału było prawo do nadawania stopni magisterskich i doktorskich, które uprawniały ich nosicieli do wykładania na każdym europejskim uniwersytecie.
W ciągu dwóch wieków po wojnach husyckich Wydział Sztuk Wyzwolonych był sercem całego uniwersytetu. Od XVII wieku nazywano go Wydziałem Filozoficznym. Od początku aż do połowy XIX wieku pełnił funkcję wydziału, którego program miał zapewnić przygotowawcze wykształcenie wyższe dla przyszłych studentów pozostałych wydziałów. Od XVIII wieku liczba dyscyplin akademickich zaczęła wzrastać: oprócz filozofii można było studiować estetykę, matematykę, astronomię, nauki przyrodnicze, inżynierię, ekonomię, edukację, historię. W XIX wieku, oprócz orientalistyki, archeologii i religioznawstwa, nastąpił znaczący rozwój w dziedzinie filologii, wprowadzono stopnie naukowe z języka czeskiego, włoskiego, francuskiego, angielskiego i hebrajskiego. Po reformach z lat 1849-1850 wydział został wyzwolony z funkcji propedeutycznej i uzyskał pozycję równorzędną z innymi wydziałami. W 1897 roku zezwolono kobietom na studiowanie na Wydziale Filozoficznym.
Wydział zachował swoje znaczenie na ziemiach czeskich nawet po podziale Uniwersytetu Praskiego na część czeską i niemiecką w 1882 roku. W okresie tzw. I Republiki Czechosłowackiej (1918-1938) życie uczelni kształtowała przede wszystkim secesja Wydziału Przyrodniczego w 1920 r. oraz pozyskanie nowego budynku na nabrzeżu Wełtawy - tego, w którym do dziś znajduje się większość wydziałów i sal wykładowych. Po zamknięciu Wydziału przez okupanta hitlerowskiego w 1939 roku nastąpiły brutalne prześladowania zarówno nauczycieli, jak i studentów. Produktywne, entuzjastyczne lata po zakończeniu II wojny światowej zakończyły się gwałtownie w 1948 roku wraz z komunistycznym zamachem stanu i następującymi po nim czterdziestoma latami reżimu komunistycznego. Wymuszone odejście kilkudziesięciu wybitnych nauczycieli i wprowadzenie przedmiotów marksistowsko-leninowskich spowodowało szybki upadek badań i nauczania. Nadzieje na szeroko zakrojoną zmianę społeczną w późnych latach 60-tych, tzw. "Praską Wiosnę", podczas której Wydział zaczął ponownie zapraszać znaczące osobistości tamtych czasów, jak np. filozof Jan Patočka, zostały zdławione przez inwazję sowiecką w sierpniu 1968 roku. W styczniu 1969 roku student Wydziału, Jan Palach, w ramach protestu politycznego popełnił samobójstwo przez samospalenie. Plac, na którym znajduje się główny budynek oraz centralna biblioteka Wydziału Sztuki noszą jego imię. Po upadku reżimu komunistycznego i odejściu jego skompromitowanych zwolenników w 1989 roku, Wydział ponownie stał się jedną z najbardziej prestiżowych instytucji w dziedzinie nauk humanistycznych zarówno w Republice Czeskiej, jak i w Europie Środkowej.
